Circuittrainingen in zaaltjes zijn vaak voorspelbaar en saai. Er bestaat ook een variant die stoerder en afwisselender lijkt te zijn: CrossFit, aldus Roei! Dat magazine bracht er een verhaal over, Jos Wassink schreef het, NLroei zet het online.
Steun NLroei. Doneer hier!
Wie nietsvermoedend de voormalige Pauluskerk in Enschede binnenwandelt staat een verrassing te wachten. Er klinkt stampende muziek en het ruikt er naar ijzer en rubber. Het lijkt op een sportschool, maar de steriele fitnessapparaten ontbreken. Het is ruiger en kaler hier. Mensen drukken zich op en doen sit-ups op rubber matten, of ze hangen aan een stalen pergola om zich op te trekken. Op het voormalige altaar stoot een brede meneer halters in de lucht. Daarnaast staan ergometers in slagorde opgesteld. Om de hoek ligt een kind in de box te wachten tot zijn moeder terugkomt. Er is genoeg te zien voor de kleine. Welkom bij CrossFit Twente.
Merkwaardig
Toen Jan van Delden de zaak in 2009 opende was het de derde in Nederland, nu zijn er 175 geregistreerde CrossFitcentra of ‘boxes’ in Nederland. Van Delden (62) was tussen 1978 en 1987 roeicoach bij De Hunze en Aegir, en vanaf 1984 tot 2016 bij Euros. Tussen 1984 en 1995 was hij als sporttechnisch kaderadviseur en regionaal trainingscoördinator in dienst van de toenmalige Noordoostelijke Roeibond en de KNRB. Hij begon in 2009 met een eigen CrossFitcentrum in Enschede dat sinds 2015 is gevestigd in een voormalige kerk.
Termen
Eerst vond hij dat hele CrossFit maar een idioot idee. Hij was op zoek naar ondersteunende oefeningen voor gewichtheffen en kwam toen uit op de merkwaardige mix tussen intervaltraining, gewichtheffen, turnen, atletiek, calisthenics (oefeningen met eigen lichaamsgewicht) en andere oefeningen. En dan die termen: push jerk, pistol squat, kettle bell swing en romanian deadlift.
Maar toen het bij de krachtsporters aansloeg introduceerde Van Delden de oefeningen ook bij de roeiers. Ook die waren enthousiast. Voor hen was het gooien met autobanden en zandzakken een welkome afwisseling met de geestdodende uren op de ergometer. Als oud-gymnastiekleraar zag Van Delden dat de roeiers niet alleen sterker maar ook soepeler werden. “Van al dat ergometeren worden ze zo stijf als een plank. Met steeds verschillende oefeningen trainen ze hun hele lijf.”
Blessures
De oorsprong van CrossFit, een geregistreerde naam, ligt in Californië in 2002. De Amerikaanse invloed is goed te merken in de termen, en in de dwingende toon van de promotievideo’s. ‘CrossFit is a lifestyle in which you are prioritizing your health.’ Zeg daar maar eens nee tegen. Oprichter Greg Glassman geeft licenties uit en ziet toe op het certificeringssysteem voor trainers. ‘CrossFit is geen gespecialiseerd fitnessprogramma’, stelt Glassman in de oprichtingsakte, ‘maar een gerichte poging om de fysieke competentie in tien domeinen te optimaliseren.’ Die domeinen zijn: hart-longcapaciteit, uithoudingsvermogen, kracht, lenigheid, vermogen, snelheid, coördinatie, behendigheid, balans en nauwkeurigheid. Daartoe heeft Glassman elementen bijeengesprokkeld uit trainingen voor militairen en brandweerlieden. En hij put uit een grabbelton aan hulpmiddelen van medizinballen tot tractorbanden en van touwen tot stokken.
Groei
Het aantal geregistreerde ‘boxes’ waar CrossFittrainingen worden gehouden is wereldwijd explosief gestegen tot nu ongeveer veertienduizend, waarvan eenderde deel in de VS. En met het succes groeide ook de kritiek, met name vanuit concurrerende organisaties zoals de National Academy of Sports Medicine. Met meer beoefenaars en relatief onervaren instructeurs ontstonden ook meer blessures met claims en rechtszaken over en weer. Zo gaat dat in de VS. “Elke sport heeft zijn blessures, zo ook CrossFit”, vindt Van Delden. “Maar CrossFit voorkomt ook blessures, doordat het deelnemers sterker, beweeglijker en belastbaarder maakt.”
Euros
Van Delden vindt techniek essentieel om blessures te voorkomen. Dat geldt in het bijzonder voor het werken met zware gewichten. Beginners die met een ‘deadlift’ meer dan honderd kilo van de grond krijgen zijn niet vreemds voor hem. “Als je het ze maar goed aanleert.” Nadat hij in 2009 CrossFit bij de Euros-roeiers had geïntroduceerd kwam zelfs de fysiotherapeut vragen wat er aan de hand was. Hij kreeg zo weinig roeiers meer over de vloer.
Vruchten
Euros traint nog steeds in de box van Van Delden, schrijft commissaris wedstrijdroeien Wietse Harmsma. Over de trainingen onder leiding van trainster Carla de Costa Nunes meldt hij: “Carla focust meer op techniek en explosiviteit, waardoor onze roeiers bewuster trainen en over het algemeen erg goede sprinters zijn. Kenmerkend voor CrossFit blijft echter dat er iedere training op hoge hartslagen gewerkt wordt. Dat zorgt ervoor dat onze eerstejaars roeiers al snel bekend zijn met het concept ‘diep gaan’, en daar plukken zij naar mijn idee het hele jaar de vruchten van.”
