Uitgerekend op de dag dat hoofdcoach Hummel zijn werkplekje aan het inrichten was, kondigde de KNRB het vertrek van fysioloog Jabik Bastiaans aan. Naar eigen zeggen ontbreekt bij hem het heilige vuur. “En dat is nodig om dit werk goed te doen, althans dat voel ik zo.” NLroei noemde Bastiaans als eerste de architect achter de magistrale roeisuccesen. Hij was het immers die het grote verschil maakte door de fysiologische component van het olympische roeiprogramma te ontwikkelen. Zijn ontwerp leidde in Parijs tot het grootste Nederlandse roeisucces ooit.
Bastiaans is niet de man die uit zichzelf in het licht van de schijnwerpers gaat staan. Desgevraagd wil hij zijn vertrek toelichten. “Nee, ik heb nog geen andere baan. Ik ben 8 jaar bondscoach bij het wielrennen geweest, en was ook 8 jaar bij het roeien, realiseerde ik mij vandaag. Steeds ben ik in mijn werkzame leven dingen gaan doen die min of meer op mijn pad werden aangeboden. Nu wil ik eens rustig gaan nadenken over wat ik zelf echt wil. Dat is nieuw voor mij, best spannend en juist daarom ook leuk”, zei hij op de dag van de arbeid.
Non-conformist
Maar waarom wilde Bastiaans het roeischip verlaten? “We hebben in Parijs veel gewonnen. Mijn motivatie zit hem grotendeels in het niet willen verliezen, ik kan daar slecht tegen. Dan ga ik manieren verzinnen om de volgende keer wel te winnen. Dat leidde tot de aanpak zoals die is ontwikkeld. Het gaf heel veel voldoening dat de roeiers zo succesvol waren. Min of meer doofde daarmee bij mij het vuur. Eelco Meenhorst was wat eerder en ook wat resoluter met zijn besluitvorming om ermee op te houden. De argumenten die hij aandroeg, waren voor mij herkenbaar. Het is niet zo dat hij mij geïnspireerd heeft om ook de brui eraan te geven. Ik heb er zelf lang over nagedacht, had er ook wel eens een slapeloze nacht van, maar heb toch het besluit genomen.”
De keerzijde van winnen is dat men daarmee ook verliest, namelijk het doel. Als hem wordt voorgehouden dat er door de Nederlandse roeiers meer olympische roeifinales zijn verloren dan gewonnen, ziet hij in elk geval de humorpoging van die constatering in. “Dat is ook weer zo. Maar toch vind ik dat het dus tijd is voor wat anders. Vergelijk het maar met spelen van Monopoly. Heel leuk, maar op een gegeven moment doe je meer van hetzelfde. Niet dat het mij verveelde, maar ik ben uit een soort plichtsbesef de laatste maanden doorgegaan. En nu heb ik aan mijn eigen rem getrokken. Anders was ik misschien van ene naar het andere taakje uiteindelijk richting de spelen van Brisbane gehobbeld. Soms verlaat ik een gezellig feestje zomaar, zo kan ik ook zijn”, aldus de non-conformist die het continubedrijf aan de Bosbaan vaarwel heeft gezegd.
Leegloop
Het is inmiddels een lang rijtje van medaillefabriekverlaters: Evertse, Darvill, Fossi, Meenhorst en nu dus ook de architectonische goeroe Bastiaans. Plus nog een aantal roeiers waarvan Tone Wieten de productiefste medailledelver ooit is. Het bondsbestuur plaatste twee roeileken aan het roer van het commandoschip. Onwillekeurig doet de massale leegloop denken aan het zinken van de oranje roeivloot. “Welnee”, reageert Bastiaans. “We hebben net een aantal kwalitatief uitstekende nieuwkomers verwelkomd, ze nemen frisse energie mee. En er is een heel goed team van fysiologen. Toen ik ongeveer even oud was als deze mensen stond ik nog in een Haags zaaltje fysiologische testjes af te nemen. Zij zijn veel verder dan ik toen was. We hebben met elkaar heel veel ervaring en kennis opgedaan. Dat gaat niet verloren”, zegt de 52-jarige Fries.
In 2017 werd hij binnengehaald door Mark Emke, het afscheid van de equipe 2025 valt Bastiaans zwaar. “Vooral met Simon van Dorp vond ik het een moeilijke boodschap om te delen.” Vakantieplannen heeft hij niet. “Daar is mijn vriendin meer van, dus we zullen vast wel ergens heen gaan.” Hij heeft zijn eigen methode om los te komen van het roeien. “Ik woon aan de rand van de Hoge Veluwe, daar kan ik uren rennen.”
