Jabik Bastiaans: “Je kon dit zien aankomen”

Interview

Het is tovenarij: zilver veranderen in goud. Toch heeft de roeiwereld met eigen ogen het surrealistische Servische sprookje zien voltrekken. De Hollandse zilvervloot van ’22 veranderde in een gouden armada. Waar het vorig jaar nog om een post-olympische WK ging, stonden alle equipes in Belgrado bij het pre-olympische toernooi op scherp. Maar alsof het een schaats- of korfbaltoernooi betrof: Nederland stond uiteindelijk bovenaan de medaillespiegel. Jabik Bastiaans – de wielrenman die het Nederlandse roeien veranderde – zag het aankomen. “De laatste maanden liep alles op rollen”, zei hij terugblikkend terwijl de laatste serpentines van het oranje feest neer dwarrelden. Er is bij de nuchtere Fries ondanks de ongekende gold rush geen spoortje van arrogantie te ontdekken.

Wie meet, die weet. En dat doet het begeleidende NLteam. “De hele equipe heeft de afgelopen maanden heel goed getraind. Ook op hoogte in de Oostenrijkse bergen. Vlak voor de WK hebben we weer op wedstrijdsnelheid gevaren. Uit de tijden die we toen hebben geklokt, konden we aflezen dat de topvorm naderde.” De planning was dat de roeiers en roeisters in Belgrado enigszins vermoeid aan de WK zouden beginnen en in de loop van het toernooi naar een piek zouden toegroeien.

‘Onder vermoeidheid’
Niet volledig uitgerust maar vol dadendrang verscheen de Hollandse armada op het Servische water. Gelijk in de voorronden heersten de oranje boten in vele velden. “We wisten pas vlak voor het toernooi dat in de loop van de week de weersomstandigheden mogelijk oneerlijk konden gaan worden, met wind schuin over de baan. De roeiers waren aan het begin van het toernooi nog ‘onder vermoeidheid’ want helemaal uitgerust waren ze dus nog niet. Kennelijk was dat toch goed genoeg om in de voorronden snelle tijden te roeien. We hebben in de loop van toernooi wel steeds gehamerd op winnen om in een gunstige baan te komen als het zogeheten waaiersysteem zou worden ingezet.”

En dat gebeurde ook op een aantal dagen, de wind stak op. De best geplaatste ploegen kregen conform het oneerlijkweer-protocol de beste banen. Gelukkig ging de wind in de loop van het finaleweekeinde weer liggen. En de door Bastiaans geplande piek ging fier omhoog. Het is zijn filosofie om eens per jaar naar een absoluut hoogtepunt toe te werken. Het resulteerde in een gigantische climax met een ongekend resultaat.

Deuk
De éénjarige-piek-cyclus heeft ook nadelen. Tijdens het voorseizoen kunnen wedstrijden soms niet goed uit de verf komen. Bijvoorbeeld in de aanloop naar de EK (eind mei) was de trainingsperiode gericht op verbetering van het duurvermogen en werd er zo nu en dan een blokje krachttraining gedaan, maar nauwelijks trainingen op snelheid. “We zaten toen in Bled op 85 procent van ons maximale kunnen”, schat hij.

Niettemin werden er door de ploegen troostmedailles gehaald en door de solisten zelfs goud. Ook al was de bemanning van de roeivloot zich ervan bewust dat het harder kon, sommige ploegen waren teleurgesteld. En dan kwam er ook nog eens een ingrijpende reorganisatie overheen. Enkele bemanningsleden liepen een deuk in het (zelf)vertrouwen op en stonden minder sterk in hun schoenen.

Klimgeiten
“Dat is te begrijpen. Wat we eraan doen is praten met elkaar. En aan de hand van data dingen laten zien en onderbouwde prognoses geven voor de nabije toekomst. Als de resultaten dan weer verbeteren, groeit het vertrouwen ook weer”, legt Bastiaans uit. De ontginning van de goudmijn in Belgrado was natuurlijk de lakmoesproef van het geloof in de werkwijze van oranje.

Voorspellen kan hij als geen ander. Zo tipte hij NLroei kort voor de EK al dat Lennart van Lierop heel goed ging. Uit het niets werd hij vervolgens Europees skiffkkampioen. Ook had hij het maanden geleden al over de vrouwenvierzonder. “Let maar op, die gaan na de hoogtestage progressie boeken. Die vrouwen zijn als het ware echte klimgeiten, ze worden in de bergen beter”, zei hij toen. De ploeg was in Luzern nog vierde, ná de hoogtestage in Oostenrijk won het ongestuurde kwartet dit weekeinde goud.

Rek
Bastiaans is natuurlijk verguld met de prestaties van de beste roeivloot van de wereld, niettemin ziet hij ruimte voor verdere verbetering. “Je ziet dat met name de ploegen die al wat langer bij elkaar zitten goud halen. Dus is het belangrijk samen met elkaar te blijven varen. Bij de vrouwen zit er zeker nog wat rek, die trainen nog niet zo lang mee in dit programma. De boten die zilver wonnen zaten niet ver van goud, daar is ook zeker perspectief.”

De Friese tovenaar kijkt niet alleen naar data. “Het is fantastisch wat bijvoorbeeld Simon van Dorp heeft gepresteerd. Hij moest toch een soort ‘mini Tour de France’ doen, een week lang goed presteren, inclusief kwartfinales. Dat kan niet iedereen, hij gaat er juist goed op. Hij was een week lang strijdbaar. En Simon bewaarde het beste voor het laatst.”