Hoe kun je weten of de finishcamera haaks op de baan staat? Roeien kan van de paardenracerij leren

Commentaar Wetenschap

Opmerking vooraf: NLroei twijfelt niet aan de uitslag van het Nederlands kampioenschap 2025 bij de mannenskiff. In een tumultueuze eindstrijd won Simon van Dorp zondag vóór Gert-Jan van Doorn. Er is een beeld van hun finish, zie hierboven. De kwaliteit ervan is niet zo goed, want het gaat om een foto van een beeldscherm van een computer. Niettemin is er een duidelijk verschil waarneembaar. Er zijn twee bootpunten te zien. De skiffpunt van Van Dorp (baan 4) staat op de voorgrond. Van Doorn zat in baan 6 en had een achterstand van zo’n 15 centimeter, laten het er 25 zijn geweest.

Toch plaats NLroei een generieke kanttekening bij het vaststellen van de uitslag zoals dat in onze sport wordt gedaan. Bij roeien hebben we een probleempje, je kunt op de waterweg cq de Bosbaan geen lijn trekken. Men kan dus op het water niet precies zien wie er als eerste over de eindstreep gaat, daar is de jury in de toren mee belast. De kamprechters beschikken over apparatuur om ze daarbij de ondersteunen. Een camera staat op de finish, dus in toren aan de kant van baan 0. Op de foto is echter geen finishbord aan de overzijde (bij baan 8) te zien. En als die wel zichtbaar zou zijn, hoe kan met zekerheid worden gezegd dat de lijn dan exact haaks op de baan staat? Officieel zal de baan heus zijn nagemeten door gecertificeerde landmeters, maar dat wil niet zeggen dat aan twee kanten van de baan precies gelijk is gedaan. En dat is wel noodzakelijk.

Afwijking
Want een minieme afwijking (stel 1 graad) geeft over de volle Bosbaanbreedte (ongeveer 110 meter) een verschil van circa 1,92 meter*. Tussen baan 4 en baan 6 (bij een baanbreedte van 12,5 meter) bedraagt de foutmarge bij dat verschil bijna 44 centimeter**. Dit is een afwijking die aanmerkelijk groter is dan nu is waargenomen. Dat kan afhankelijk van de hoek twee kanten op werken: in het voordeel of in het nadeel van een betrokken roeier.

In de paardenracerij hebben ze daar (al meer dan een halve eeuw geleden) wat op gevonden. De finishcamera wordt geijkt via een spiegel. Zie de foto hieronder. Het verschil op de denkbeeldige finishlijn moet gelijk zijn aan het verschil in het spiegelbeeld. Dan weet je dat de camera niet scheef op de baan staat. Paarden hebben overigens geen boegbal, hun neus moet als eerste aan de finish zijn.

Het verschil tussen Van Dorp en Van Doorn was ook met het blote (en het geoefende) kamprechtersoog op de finishlijn (althans, dat wat daar voor doorgaat) waar te nemen. Hoewel het zondag om het nationale skiffkampioenschap van het roeiland nummer 1 ging, is het belang ervan misschien toch wat minder groot dan bij het olympisch kampioenschap. In 2016 bij de olympische skifffinale zou het verschil tussen Damir Martin en Mahé Drysdale minder dan een boegbal zijn geweest. Zie het beeld hieronder. Daar moest dus een camerabeeld aan te pas komen om het verschil te kunnen vaststellen. Er is dus wel een beeld, er zijn lijntjes getrokken, maar er is geen bijbehorend bewijs geleverd dat de camera in Rio de Janeiro indertijd ook exact haaks op de baan stond.

Afijn. De Bosbaan wordt momenteel gerenoveerd. Zou met het oog op de wereldkampioenschappen van 2026 het een goed idee zijn om tijdens de upgrade bij het finishbord een spiegel te plaatsen? In dit geval is de vraag stellen tegelijkertijd ook de beantwoording. Fairness gaat immers verder dan een protocol. Het begrip ‘roeien met de riemen die je hebt’ heeft eerder innovaties in de weg gestaan.

* Sinus van 1 graad is 0,017452 x de baanbreedte van 110 meter
** Sinus van 1 graad is 0,017452 x het verschil tussen 2 banen van 12,5 meter

Vragen, opmerkingen, verbeteringen, correcties en/of suggesties naar aanleiding van dit artikel? Mail naar info (at) nlroei.nl