Hij is ongeveer de hoogstgeplaatste Nederlander: René Paas, Want commissaris van de Koning van de provincie Groningen. Daar gaat immers helemaal niets boven, althans in ons land. Hij roeide bij Gyas en schreef voor de almanak van deze Groningse studentenstadjers een raak geformuleerd voorwoord. De tegenwoordige Hunze-veteraan pleit ervoor goed je ogen de kost te geven en zelf je koers te vinden. Met Paas’ toestemming publiceert NLroei zijn betoog.
Je hebt kampioenen die hun gouden medaille verzilveren met spreekbeurten en peptalks voor bestuurders en bazen van bedrijven. Erben Wennemars bijvoorbeeld is zo’n sporter die bezoekers van congressen kan motiveren met een persoonlijk verhaal over de noodzaak van doorzetten, keuzes maken en pieken.
Verwacht op dit punt geen wonderen van roeiers. Mijn inschatting is dat iemand als Nico Rienks (vijfmaal Olympische Spelen, tweemaal goud, eenmaal brons) in het circuit van veelgevraagde sprekers nauwelijks aan de bak komt. Ik heb het nooit onderzocht, maar de oorzaak lijkt me eenvoudig. Roeiers leven met hun rug naar de vooruitgang. Ze hebben de toekomst achter de rug. Als je het heel goed doet, ga je hard achteruit. Dat is te paradoxaal voor grote congressen. Een beetje CEO of politicus vindt het maar weinig inspirerend.
Skiffeurs kennen het: je zou eigenlijk vaker over je schouder moeten kijken dan je feitelijk doet. Maar omkijken is een ruwe onderbreking van je perfecte cadans. En het verstoort het kwetsbare evenwicht dat een roeier met zoveel moeite heeft verworven. Daarom kijken de meeste roeiers vooral naar hun spoor: blijft dat recht, dan gaat het goed.
Dat is soms waar. Bijvoorbeeld wanneer ze op een rechttoe-rechtaan kanaal varen. Als er geen bochten zijn of een boot in aantocht. De gevolgen van tegenliggers, bruggen en onverwachte remmingswerken laten zich raden. En de eeuwige onmin tussen vissers en roeiers is ook meteen verklaard.
Een beetje historicus of filosoof zal je vertellen dat de geschiedenis waardevolle lessen bevat voor de toekomst. Maar weinig mensen vertrouwen daar zo totaal op als roeiers. Elke haal een exacte kopie van de vorige. Koersen op resultaten uit het verleden. Een recht spoor naar de vorige brug over het Noord Willemskanaal. Roeien, recht langs de wal. Maar de geschiedenis herhaalt zich nooit. En de toekomst is zelden alleen rechtdoor. Dus omkijken loont, met name voor roeiers.
Misleide coaches en stuurlieden geven vaak een verkeerd advies: “Ogen in de boot!” Ik zou het niet doen. Want het is goed om nieuwsgierig te blijven. Om je ogen wijd open te houden en grondig om je heen te kijken. Niet alleen tijdens je studie, maar ook in de rest van je loopbaan en je leven. Want als je je niet blijft ontwikkelen en je nieuwsgierigheid wegebt, sluipen er vaste gewoontes en routines in je doen en laten. En met een vaste cadans en je ogen in de boot, mis je maar zo een interessante afslag. En dat is slecht voor je koers.
Koers houden? Dat is de uitdaging niet. Het is belangrijk om je koers te vinden. En om je koers voor jezelf uit te zetten. Elke dag opnieuw.
René Paas
