De Holland Acht prepareert zich zelfs met buitenboordmotoren op de Olympische Spelen. Maar het is nog lang niet zeker dat het grootste mondiale sporttoernooi ook doorgaat. Nieuwe coronavarianten rukken op. De Japanse bevolking mort. Het IOC worstelt ermee. Ook World Rowing heeft problemen bij pre-olympische wedstrijden. Veel zal afhangen van vaccinaties, testen en protocollen.
Het lijkt dit jaar ook te gaan draaien om de integriteit van nationale bonden en sporters. Want atleten zullen tijdens evenementen open en eerlijk moeten zijn over hun gezondheid. Door het opzichtige geklungel rondom coronagevallen bij de EK, heeft de KNRB de schijn tegen als het gaat om het naleven van de geldende toernooiregels. Een roeier uit de Holland Acht wist op de vrijdag van de EK als dat hij in contact was geweest met een besmet persoon, bovendien had hij een coronasymptoom, namelijk een loopneus. Beide feiten zijn redenen om hem direct in quarantaine te plaatsen. Dat gebeurde pas op zondag, ná de finales.
Dilemma
Twijfels over de integriteit van de roeibond zijn niet weggenomen. Dit mede doordat vragen van de pers nog altijd onbeantwoord zijn. Aan de andere kant valt te begrijpen dat een roeier met een opkomende verkoudheid zich niet zelf in de ziekenboeg plaatst op het moment dat er een wedstrijd moet worden geroeid. Conform de regels had dat echter wel moeten gebeuren. Dit is een bijna onmogelijk dilemma. Een bondsroeier die op zijn zachtst gezegd niet blij was met de aandacht die NLroei aan dit onderwerp heeft besteed, vatte de gang van zaken in Poznan als volgt samen ‘Je gaat toch ook niet een agent om een bekeuring vragen?’
Zienswijze
De NLroeiredactie vroeg Ron Diercks – emeritus hoogleraar sportgeneeskunde, tevens voorzitter van De Hunze – zijn visie op de kwestie te geven. Hij snapt de spagaat waarin roeiers zitten en hij pleit voor verplicht testen. Hieronder zijn zienswijze.
“Zeker achteraf bezien zijn de acties van de roeibond tijdens de EK van 2020 niet een voorbeeld van een helder en eenduidig beleid. Zowel gezien vanuit een medische, maar ook maatschappelijke verantwoordelijkheid. Integendeel zelfs.
Volgens de regels van de roeifederatie en het organiserend comité van Poznan had de teammanager van Nederland deze twee instanties op vrijdag direct moeten informeren en de roeier ogenblikkelijk moeten isoleren. Contact met een besmet persoon plus een coronasymptoom zijn twee redenen om maatregelen te nemen. Dat heeft de staf van het Nederlandse team nagelaten. Pas na afloop van de finales – toen de (medaille)buit binnen was – heeft de KNRB-staf de betreffende roeier getest. Hij bleek positief. Pas daarna werden de instanties op de hoogte gebracht.
Gevraagd en ongevraagd gaven bondsfunctionarissen een aantal verklaringen aan de pers. Zo zou het contact volgens RIVM-normen met de besmette persoon te kort zijn geweest (minder dan een kwartier) om aan te nemen dat hij besmet was geraakt. Bondsvoorzitter Arisz mailde later dit over de loopneus naar de NLroeiredactie. “De fysieke kenmerken zijn door de arts, alles in aanmerking genomen, niet als coronaverschijnselen aangemerkt. Zijn verschijnselen worden ook door FISA niet als zodanig in hun corona-checklist gekwalificeerd.” Het wekt verbazing dat in het ene geval de RIVM-norm wordt toegepast, en wanneer het beter uit lijkt te komen toch de WorldRowing/FISA-richtlijn.
Daar komt bij dat de roeibond niet ingaat op tegenstrijdige verklaringen die over de kwestie zijn afgegeven. Het zelfonderzoek dat de KNRB hield naar aanleiding van een kritisch artikel van de NOS, rept ook weer met geen woord over de WorldRowingrichtlijnen. Ook de eerder geuite zelfkritiek van de bondsstaf dat men achteraf gezien de roeier eerder had moeten testen, haalde de eindversie van het bondsonderzoek niet.
En dat is natuurlijk de essentie van het probleem rond besmetting, testen en isoleren of quarantaine. De verpleegster met geringe symptomen, maar nog geen positieve uitslag, wordt wel op haar werk verwacht. De sporter met een medaillekans mag dat dus niet. Maar wat is het argument? Hoe vitaal is het beroep van een topsporter?
Hoe de ‘gezondheidspolitie’ het bij de evenementen van dit jaar gaan aanpakken, wordt langzamerhand duidelijk. Het IOC gaat de olympische atleten verplichten bij aankomst in Japan een negatief testrapport te laten zien. En tijdens het toernooi worden de atleten via tests gecontroleerd door de organisatie. Dat schrijft het IOC in een richtlijn.
World Rowing heeft bijvoorbeeld voor de wereldbeker in Zagreb en de kwalificatietoernooien te Luzern verschillende protocollen. De rode draad is wel dezelfde: men moet een testresultaat kunnen overhandigen bij aankomst, maar het monitoren van de gezondheid van de roeiers wordt overgelaten aan de equipes zelf, er zijn geen verplichte testmomenten.
Voetballers, schaatsers en ander sporters worden maximaal twee dagen voor elke wedstrijd opnieuw getest en moeten maximaal vier uur voor de wedstrijd een negatieve uitslag laten zien. Op dit moment is dat de beste preventie. Testen is niet schadelijk voor de sporter.
Maar de “bubble” van World Rowing laat toch de verantwoordelijkheid bij de individuele sporter en zijn bond. Dus bij mensen en organisaties die – volkomen begrijpelijk – een belang hebben dat door hunzelf zwaarder kan worden gewogen dan het voorkomen van de verspreiding van Covid 19.
Het incident met de Holland Acht bleef voor zover bekend is, gelukkig zonder verdere schadelijke gevolgen voor de betrokkenen en hun omgeving. Maar het laat nogmaals zien dat het overlaten van een preventief gezondheidsbeleid aan sportorganisaties, sporters en sportartsen te kort zal blijven schieten. Dat geldt zeker niet alleen voor de KNRB.
Maar ook de roeibond zal haar maatschappelijke verantwoordelijkheid moeten blijven nemen. De vraagtekens over het uitzenden van equipes voor trainingen naar Spanje en naar Portugal, landen met een hoge besmettingsgraad, in een tijd waarin van overheidswege het reizen zonder een vitaal doel sterk wordt afgeraden, zijn daarom ook terecht.”
