Roeien op tranen, het verdriet van Jason

Achtergrond

Op 11 maart van dit jaar voltrok er een ongeluk bij Jason. Drie roeiers kwamen daarbij om. Een inktzwarte gebeurtenis die roeiend Nederland dagenlang in de greep hield. NLroei blikt terug met Bert Mol, hij werd ruim 40 jaar geleden lid van de getroffen vereniging.

Woorden schieten snel te kort om het leed te beschrijven. “En nog steeds is er veel verdriet, uiteraard in de eerste plaats bij de nabestaanden. Drie mensen zijn weggerukt uit het bestaan van anderen. Daartegen is niemand bestand om zo plotseling een geliefde te moeten verliezen. Geen enkel systeem kan dat aan, daarop is de mens niet gebouwd”, zegt Bert Mol

Verder
Er is gehuild, ook op het water. Het verdriet is er nog. En om maar een paar clichés uit de kast te halen: toch gaat het leven weer verder en wordt de draad opgepakt. “Wij zijn ons als vereniging er altijd al bewust van geweest dat ons roeiwater gevaren kent. Daarover wordt al jarenlang met Rijkswaterstaat overlegd. Er waren al veiligheidsmaatregelen getroffen, die zijn naar aanleiding van het onderzoek naar de toedracht verder aangescherpt. Maar het is vooral belangrijk dat je weet wat er kan gebeuren als je bij ons het water op gaat.”

Factoren

Bij Jason roeit men in een soort afgeschermde haven van nog geen twee kilometer lang waaraan het botenhuis ligt. “Ook dat water is niet zonder gevaar. Denk alleen al aan Rijnaken en cruiseschepen die ook van de haven gebruik maken. Maar nog risicovoller is de Nederrijn waarop de haven uitmondt. In de zomer is de stroomsnelheid niet zo hoog, maar zelfs dan is het oppassen geblazen. Beroepsvaart, kribben, afgemeerde boten, ponten. Alles heeft zo zijn eigen dynamiek, maar de combinatie van factoren, zorgt ervoor dat het dan al riskant kan zijn.”

Verraderlijk
En riskant is het helemaal als het flink stroomt, zoals toen in maart. “Dan gaat het hard tekeer. En neem bijvoorbeeld een krib. Daar kunnen onverwachte dingen gebeuren. Het kan maar zo zijn dat je aan een kant van de boot plotseling geen druk meer hebt op je blad, je boot wijkt dan van de koers af, daar kun je niet goed inschatten wanneer dat gaat gebeuren en bovendien is het moeilijk te corrigeren. Je moet dan niet alleen als roerganger vaardig zijn, het vereist ook specifieke kwaliteiten van de roeiende bemanning. Als team moet je er goed mee om kunnen gaan ”, aldus Mol.

Bert Mol.

Incidenten
In de vele jaren dat hij lid is van Jason zijn er diverse incidentjes geweest, maar nooit iets dat in de buurt komt van de tragedie van 11 maart. “Er is een keer een ploeg van ons gezonken, dat is niet in Arnhem, maar op de IJssel gebeurd. Zelf ben ik terughoudend met het roeien op de Nederrijn en de Rijn zelf. Zeker in de winter. De risico’s zijn mij snel te groot.” Het aantal Jasonleden dat in de winter de Rijn trotseert, is klein. Het gaat nu om een harde kern van een handvol leden, de verongelukte ploeg maakte er deel van uit. In totaal zijn er ongeveer tweehonderd Jasonroeiers.

Roulette

“Ooit ben ik een keer meegegaan met een tocht over de Rijn richting Emmerich in Duitsland. Het was een prachtig stuk roeien, maar het is ongekend wat een golven daar door de Rijnaken worden geproduceerd. Als stuurman kun je nog zo ervaren zijn, in mijn ogen neem je toch een gok als je de boot stillegt om de golven op te vangen. Je kunt van te voren niet zeker weten of jouw boot wel goed ligt. En als je eenmaal stilligt, kun je er niets meer aan bijsturen.”

Huiver
Mol is niet bang aangelegd, maar is geen liefhebber van het roeien op een onstuimige Rijn. “Bij ruige en risicovolle omstandigheden weeg ik van te voren af of ik wel of niet het water op ga, in welke boot en met wie. Dat geldt voor het roeien in de haven, maar zeker voor het roeien op de Rijn. Inmiddels zijn de meeste Rijn-roeiers langs de plek gevaren waar hun verenigingsgenoten zijn verongelukt. Ik kan je verzekeren dat dit met knikkende knieën is gebeurd. Wanneer ik nu, in de winter, op het roeivlot sta en de haven uit kijk naar de Rijn zie ik een grote, snel en grillig stromende, soms kolkende waterpartij. Het vervult me met gevoelens van ontzag. Vaak gaan mijn gedachten dan ook weer terug naar ramp. Het laat je niet los.”

Meedoen aan de NLroeicrowdfundactie kan hier